تشخیص سلامت باتری ماشین می‌تواند واقعا گیج‌کننده باشد، و از آن گیج‌کننده‌تر این است که بهترین وقت برای خرید باتری جدید و تعویض باتری را پیش‌بینی کرد. خوشبختانه، نشانگرهایی مانند چشمی باتری ماشین و دیگر نشانگرها می‌توانند تا حدی به ما در تشخیص وضعیت کنونی باتری کمک کنند. نشانگرهای (چشمی) باتری ماشین تا حد زیادی قابل اعتماد هستند، اما دقت آن‌ها ۱۰۰ درصدی نیست. برای مثال چشمی باتری ماشین در تشخیص وضعیت شارژ الکترولیت باتری ماشین فوق‌العاده است. اما متاسفانه چشمی باتری ماشین، وضعیت شارژ باتری را تنها در یکی از چندین قسمت داخل باتری بررسی می‌کند. بنابراین بهترین راه برای مطمئن شدن، کمک گرفتن از یک متخصص، مانند متخصصین آقای باطری است تا با تجهیزات حرفه‌ای که اطلاعات بسیار بیشتری از باتری ارائه می‌دهند، شما را راهنمایی کنند. در این مقاله نگاه نزدیک‌تری به چشمی باتری ماشین خواهیم انداخت تا چگونگی کارکرد و دقت و قابل اعتماد بودنش را بررسی کرده و سپس به دلایل روشن شدن چشمی باتری ماشین بپردازیم. در نهایت یکی دیگر از نشانگرهای رایج باتری خودرو، یعنی چراغ هشدار باتری را نیز بررسی خواهیم کرد. پس بیایید زودتر شروع کنیم.

چشمی باتری ماشین چیست و چگونه کار می‌کند؟

وقتی درباره نشانگرهای باتری خودرو صحبت می‌کنیم، اولین چیزی که به ذهن بسیاری می‌رسد چشمی باتری ماشین است. اما چشمی باتری ماشین چیست و چگونه کار می‌کند؟
چشمی باتری ماشین همان نشانگر عمر باتری است که امروزه در بسیاری از باتری‌های ماشین کار گذاشته می‌شود. چشمی باتری ماشین از ۴ قطعه تشکیل می‌شود: سری، توپی رنگی، قطب، و قفسه. سری چشمی باتری همان قسمتی است که روی سطح باتری قرار گرفته و این همان بخشی است که ما از چشمی باتری ماشین می‌بینیم.
ساده بخواهیم بگوییم، توپی رنگی در چشمی باتری ماشین شناور است و اگر باتری در وضعیت خوبی باشد با چشم برای ما قابل رویت است. وقتی الکترولیت باتری ماشین به‌خوبی شارژ شده باشد، توپی رنگی با حرکت کردن واکنش نشان خواهد داد. با کاهش تدریجی شارژ الکترولیت، توپ از سری دورتر می‌شود. در این مواقع رنگ چشمی باتری ماشین به چشم ما تیره‌تر می‌شود (که یعنی سلامت باتری ماشین رو به وخامت است). در نهایت، پس از مدتی با نگاه کردن به چشمی باتری ماشین هیچ‌چیز نخواهید دید، این بدان معناست که توپ به داخل قفسه سقوط کرده است، زیرا دیگر هیچ شارژی داخل باتری باقی نمانده است.

نشانه‌های چشمی باتری خودرو به چه معنا هستند؟

چشمی باتری ماشین می‌توانند ۳ رنگ را به نمایش بگذارند: سبز، سفید، و مشکی. اینکه چشمی باتری خودرو کدام رنگ را نمایش می‌گذارند به شارژ باتری و وضعیت الکترولیت بستگی دارد. برخی باتری‌ها از یک رنگ دیگر نیز استفاده می‌کنند؛ رنگ قرمز. هر یک از رنگ‌ها معنی مخصوص خود را دارند و به لطف آن‌ها می‌توانیم بفهمیم که باتری شارژ دارد یا اینکه تخلیه شده است.

• رنگ سبز: اگر چشمی باتری ماشین رنگ سبز را نشان بدهد یعنی جای نگرانی نیست. رنگ سبز یعنی شارژ باتری پر است و نیازی به شارژ نیست. در مجموع رنگ سبز یعنی ماشین در وضعیت معمولی قرار دارد.
• رنگ قرمز: رنگ قرمز روی چشمی باتری خودرو هشداری است به راننده که باتری شارژ خالی کرده است و نیاز به شارژ فوری دارد. در این شرایط باید فورا باتری را بیرون بیاورید و کاملا شارژش کنید.
• رنگ مشکی: رنگ مشکی روی چشمی نیز همان معنای رنگ قرمز را دارد. تراکم الکترولیت باتری کاهش یافته است، توپی سبز پایین رفته است و حال شما تنها سیاهی داخل تیوب چشمی را می‌بینید و باتری به شارژ نیاز دارد. برخی از شرکت‌های باتری‌سازی یک توپ قرمز هم داخل تیوب می‌گذارند؛ تا زمانی که الکترولیت باتری کافی باشد توپ سبز بالا است اما با کمتر شدن تراکم الکترولیت، توپ سبز پایین آمده و توپ قرمز بالا می‌آید. به همین دلیل کمبود شارژ در برخی باتری‌های با رنگ مشکی و در برخی هم با رنگ قرمز نمایش داده می‌شود.
• رنگ سفید: اگر رنگ چشمی باتری خودرو سفید بود یعنی الکترولیت کافی در باتری وجود ندارد. 

دلایل روشن شدن چشمی باتری ماشین کدامند؟

دلایل مختلفی وجود دارند که می‌توانند موجب روشن شدن چشمی باتری ماشین بشوند. متاسفانه بسیاری از افراد فکر می‌کنند سفید شدن چشمی باتری ماشین به این معناست که باتری کاملا خراب شده است و دیگر قابل استفاده نیست اما گاهی اوقات این مشکل تنها با جدا کردن باتری و افزودن آب مقطر به آن می‌توان مشکل را حل کرد! بسیاری از اوقات مشکل سفید شدن چشمی باتری ماشین در واقع زیر سر دینام است! در ادامه چندی از دلایل روشن شدن چشمی ماشین را توضیح خواهیم داد.

• سولفاته شدن یا کثیف بودن سرباتری می‌تواند باعث شود ارتباط بین دینام و باتری برقرار نشده و به همین دلیل باتری آن‌طور که باید شارژ نشود.
• گاهی اوقات خراب بودن دینام می‌تواند باعث شود که شارژ باتری به‌طور کامل پر نشود، در عین حال ممکن است دینام خراب از عهده تأمین مورد نیاز خودرو روشن نیز برنیاید،‌ در این صورت خودرو از برق باتری استفاده کرده و در نتیجه شارژ آن کاملا تخلیه می‌شود.
• در بعضی موارد ممکن است صرفا چشمی باتری ماشین خراب شده باشد!
• در برخی موارد احتمال دارد که یکی از اجزای خودرو یا سیستم الکترونیکی آن برق دزدی داشته باشد و به همین سبب به مرور باتری خودرو را تخلیه بکند.
• یکی دیگر از دلایل تغییر رنگ چشمی باتری ماشین می‌تواند خرابی باتری باشد که منجر به تخلیه خودکار باتری می‌شود. 

آیا چشمی باتری ماشین نشانگر قابل اطمینانی است؟

عملکرد چشمی باتری ماشین پیچیدگی خاصی ندارد و می‌تواند بسیار قابل اطمینان باشد. اما صبر کنید! نکاتی هست که باید به آن‌ها توجه داشت. به‌خاطر داشته باشید که چشمی باتری برای این است که نشان بدهد آیا الکترولیت باتری خودرو به‌خوبی شارژ می‌شود یا خیر.
بنابراین ۲ نکته درباره چشمی باتری ماشین هست که باید به آن‌ها توجه داشته باشید:

１. چشمی باتری ماشین تنها شارژ الکترولیت را نشان می‌دهد: چشمی باتری تنها به شارژ الکترولیتی داخل باتری واکنش نشان می‌دهد، اما این تنها چیزی نیست که می‌تواند سلامت باتری ماشین را تحت تاثیر قرار بدهد. به عبارتی دیگر ممکن است چشمی باتری ماشین بگوید وضعیت باتری کاملا خوب است، اما در عین حال باتری کار نکرده و ماشین روشن نشود!

２. چشمی باتری ماشین تنها یک قسمت را بررسی می‌کند: درون هر باتری خودرویی از قسمت‌های متعددی تشکیل شده است. متاسفانه چشمی باتری فقط به شارژ الکتریکی یکی از این قسمت‌ها واکنش نشان می‌دهد؛ و نه تمام آن‌ها.

بدین ترتیب، عملکرد چشمی باتری ماشین بر مبنای این فرض است که تمام قسمت‌های باتری سطح شارژ الکترولیت یکسانی دارند. پس در نهایت پاسخ سوال چیست؟‌ آیا می‌توان به چشمی باتری ماشین اعتماد کرد یا خیر؟ در مجموع می‌توان گفت عملکرد چشمی باتری به خودی خود مشکلی ندارد و قابل اعتتماد است. با این حال باید توجه داشته باشیم که چشمی باتری ماشین حرف آخر را در تشخیص سلامت باتری نمی‌زند. به همین دلیل نباید لزوما یک باتری‌ای که کار می‌کند را تنها به این دلیل که چشمی باتری آن شارژ الکترولیتی کمی را نشان می‌دهد دور بیاندازید. در عوض، باید نشانه‌های چشمی باتری ماشین را به‌عنوان یک سرنخ یا پیشنهاد در نظر بگیرید. برای مثال: فرض کنید چشمی باتری خودرو شما می‌گوید که باتری‌تان وضع مناسبی ندارد. بسیار خب، این را پیشنهادی در نظر بگیرید که ماشین خود را نزد تعمیرکار مورد اطمینان خود ببرید تا باتری ماشین‌تان را به‌صورت حرفه‌ای بررسی کند. تعمیرکار تجهیزات مناسب برای تشخیص و بررسی باتری خودروتان را در اختیار دارد. از آن‌جا به بعد تعمیرکار می‌تواند نظر تخصصی‌اش درباره تعویض باتری را به شما بدهد، یا حداقل می‌تواند به شما بگوید انتظار می‌رود باتری‌ خودروتان تا چقدر دیگر کار کند.

جمع‌بندی

عموما مردم تا زمانی که پشت ماشین بشینند و استارت بزنند و ماشین روشن نشود، متوجه نخواهند شد که باتری ماشین‌شان خالی یا خراب شده است. اما آن موقع دیگر بسیار دیر است. نشانگرهایی مانند چشمی باتری ماشین و چراغ هشدار باتری ماشین در مجموع روش‌های مناسب و قابل اتکایی برای تشخیص رو به وخامت رفتن سلامت باتری هستند.
با این حال همیشه بهتر است با مشاهده اولین علامت از ضعیف شدن باتری ماشین، هرچی سریع‌تر به یک تعمیرکار معتمد رجوع کنید تا باتری شما را بررسی کرده و در صورت نیاز، آن را برای شما تعویض کند. زیرا اگر باتری‌تان در حال خراب شدن است، چه بهتر که پیش از آنکه برایتان دردسر درست کند تعویضش کند. اگر هم تعمیرکار قابل اعتمادی نمی‌شناسید، می‌توانید با آقای باطری تماس بگیرید تا به کمک‌تان بشتابد!